Beş çocuklu ailenin en büyüğü olan Ümit Besen 14 Ekim 1956 yılında Osmaniye'de doğdu. Profesyonel anlamda müzik hayatına lise yıllarında kurduğu Tayfunlar Orkestrası ile başladı. 1978 yılında şahsen hiç tanışmadığı Metin Oktay'ın kendisini Adana'da dinleyip tavsiye etmesi üzerine İstanbul'dan ilk sahne teklifini aldı.
Tarabya'da kendi bestelerini de içeren geniş repertuarı ile sahne almaya başladığında 22 yaşında olan Ümit Besen'in ismi değişik ses rengi, kendine özgü yorumu ve besteci kimliği sayesinde çok kısa zamanda geniş çevrelere yayıldı.
Kendisini dinlemeye gelen Hüseyin Emre'nin (Emre Plak) plak teklifinde bulunması ile 1979 yılında ilk Long Play albümü Şikayetim Var için repertuar çalışmalarına başladı. Yönetmenliğini Selami Şahin'in, Aranjörlüğünü ise Metin Alkanlı'nın üstlendiği albümde Mehmet Günay (tonmaister), Veysel Çadır (davul), Zafer Çotol (Bas Gitar), Metin Alkanlı (Ritm Gitar) Cezmi Başeğmez ve Celal Sarı (Perküsyon ve Tumba) ile çalıştı. Yeteneği sayesinde bir gün içinde tamamlanan stüdyo çalışmaları sonucunda 1980 yılında piyasaya çıkan ilk Uzun Çalar Plağı "Şikayetim Var", altın plak için gerekli olan satışın on kat üstüne çıkarak efsanevi bir başarı elde etti.
Müzik eleştirmenleri peş peşe çıkarttığı longplay plakları satış rekorları kıran Ümit Besen tarzını tanımlama gayreti içerisindeydi. Yıllarca "Türk Hafif Müziği" kategorisinde liste başında gösterilen Ümit Besen'in tarzı hakkında türlü yorumlar yapılmaktaydı. Arabesk, Türk Sanat Müziği ve Türk Hafif Müziğinin sentezi olarak nitelendirilen bu romantik müzik türünü kategorize etmek mümkün değildi.
80'li yılların başında tek televizyon kanalı olan TRT'nin birçok müzik türüne yer vermeyen katı yasaklarına rağmen, ünü hızla yayılarak halkın gönlünde zirveye oturan Ümit Besen, kamera karşısına kendi albümlerinin ismini taşıyan müzikal sinema filmleri ile geçti. 1981 yılında çıkan İkinci albümü Islak Mendil'den eserler içeren "Islak Mendil" Filmi 1982 yılında vizyona girdi. Ardından yine kendi eserlerinden oluşan Nikah Masası, Dostlar Sağolsun, Yıkılan Gurur, Sevmek Yeniden Doğmak, Bir Akşam Üstü, Unutursun Diye, Vazgeçtim Senden, Seni Seviyorum, Sevda Rüzgarı, Ağlama, Şoför Parçası, Baba Yüreği isimli filmlerde usta oyuncularla birlikte yer aldı. Böylelikle müzikal eserlerini filmleri yoluyla da sevenlerine ulaştırdı.
Nikah Masası, Okul Yolunda, Bir Gelin Gidiyor gibi halkla bütünleşen parçalarının ardından Avrupa'da, Avustralya'da, ABD'de büyük konserler verdi.
2014 yılında çıkarttığı yeni eserlerinden oluşan "Ümit Besen 2014" Albümüyle birlikte 31 Albümü ve 13 sinema filmi bulunan Ümit Besen, kendisine ait yüzlerce eser ve geniş repertuarında seslendirdiği beşyüze yakın eseri ile kendine özgü bir tarzın temsilcisidir.
Nikah Masası, Bir Gelin Gidiyor, Tahta Masa, Islak Mendil, Okul Yolunda, Dostlar Sağolsun, Alışmak Sevmekten Daha Zor Geliyor, Seni Unutmaya Ömrüm Yeter mi gibi Ümit Besen ismiyle özdeşleşen eserlerle her döneme damgasını vuran Sanatçı, günümüzde Türkiye Müzik tarihinin klasikleri arasında kabul edilmektedir.
Albümleri
1980 – Şikayetim Var
1981 – Islak mendil
1982 – Bayramın Olsun
1982 – İkimizin Yerine
1983 – Dostlar Sağolsun
1984 – Yıkılan Gurur
1984 – Bir Akşam Üstü
1985 – Vazgeçtim Senden
1986 – I Love You
1987 – Deli Gönlüm
1987 – Halk Konseri 1
1988 – Aşk Burcu
1989 – Müzikli Bir Masal
1990 – Bir Tanesin Sen
1991 – Son Şarkı
1992 – Gökkuşağı
1993 – İkimiz De Sevdik
1994 – Görüşürüz
1995 – Yalnız Kaldım
1996 – Yağmur Var Gözlerimde
1997 – Hadi Git
1998 – Nostalji
2000 – Bizim Hikayemiz
2001 – Dokunsalar Ağlarım
2003 – O Gece
2006 – Ben Bu Gece Ölmezsem
2008 – İyi Günde Kötü Günde
2014 – Ümit Besen 2014
