Kapat
..yükleniyor..
Kapat
İşi müzik olanlar, işlerini GaRaJ'da tanıtıp, müzisyene ulaşıyorlar. GaRaJ rehberini inceleyin.

Noterden Parçalar Nasıl Tasdikletilir?

  • sdqantaris • 14 Mart 2005 03:57 • #455172
    Pek sevgili arkadaşlar;

    Çok önemli bir konu. Bilgilerimi aktarıyım, herkes bilsin, bilmeyenlere de anlatsın, bilinsin bunlar. Bu işin şakası yok her ne kadar rock müzik piyasası bu işi pek de ciddiye almasa da. Çok boyutludur olay.

    Boyut 1 - Noterde tasdik: Eğer noter aracılığıyla parçalarınızı tasdik ettirmek istiyorsanız bunu kafanızdan silin. Birincisi notaya döktünüz şarkıyı, götürdünüz onaylatmak için, "Bir kopya sizde kalacak bir de bizde, buyurun vezneye ŞAK!" diye dayarlar 25 milyonu ne olduğunuzu anlamadan elinizde bir makbuz bir de fotokopiyle kapıda bulursunuz kendinizi. Hoş bir sersemlik halidir. İkincisi tasdik ettirdiğiniz şey nedir? Bir kağıda sözleri yazıp altlarına da akorların adlarını yazmak mı? Anlamsız. Yaptığınız bestenin davul, bas, gitar, diğer bilimum enstrüman ve vokal notalarını, ayrıca güfteyi yazdınız/yazdırdınız diyelim. En sağlam hareket budur; fakat yine geçersizdir. Noter bu parçanın birebir size ait olduğunu tasdikler evet, sonra bir uyanık sizin bir parçanızı bir yerde duyar sözlerini değiştirir iki akorunu değiştirir ve o parçayı yapar, çalar, kaydeder, satar; siz de köşede Küçük Emrah gibi "Ama ama..." diye kalırsınız. Noterdeki tasdik edilmiş parçanız, sizi direk çalıp çırpılan ve değiştirildiği için aslının aynı olmayan (sizin tasdik ettirdiğiniz parça olmayan yani) parça üzerinde hak sahibi yapmaz. Zorlu ve kimin kazanacağı belli olan bir hukuk savaşımına girmeniz de hiçbir şey fark etmez. Medyaya çıkıp zırlarsınız, "aha bu tarihte yaptım parçayı, işte 18.Noter bıdı bıdı..." dersiniz, o da işe yaramaz. Bu arada bir arkadaşımız notere CD bırakmaktan bahsetmiş, bu konuda bir bilgim yok fakat sonucu değiştireceğinin sanmıyorum olsa bile. Ha notere CD vermişsin kasaya koymuş, ha dolmuşçuya CD vermişsin aynaya asmış. Bir başka arkadaşımızınsa söylediği gibi toparlayacak olursak bu boyutu, telif yasasındaki boşluklardan dolayı zaten beste/güfte işlerinde noter tasdiki işe yaramıyor, yeni yasa neler getiriyor bilemiyorum.

    Boyut 2 - Kullanım Hakları: Öncelikle şunu bilmekte fayda var. Bir müzik eserinin, tek bir parça ya da albümün tüm kullanım, dağıtım, yayım hakları (bir firmayla anlaştığınız takdirde tabii) kontratınızda ilgili hükümler neyse o doğrultuda firmaya aittir. Bu kontratın süresini kapsayacak uzunlukta da olabilir, ömür boyu da. Yahu ne adi ülke diye geçirmeyin aklınızdan, dünyada da böyle ve hakikaten ne adi düzen. Ama sonuç bu, normatif değerleri tartışmıyoruz şu an. Neyse. Çok az sanatçı vardır yaptığı beste ve albümlerin kullanım haklarını ellerinde bulunduran onlar da artık tahmininiz üzere çok "büyük" olmuş adamlardır. Bundan gayrı bir firmayla anlaştığınızda o firma sizin bestenizi alır, kadrosundaki değerli sanatçılardan Nihat Gömgömses'e okutur, alır başka toplama albüm yapar satar, bir şey diyemezsiniz yine. E ne olacak ya o zaman? Olacak olan şudur arkadaşlar. Bir firmayla anlaşsanız ya da anlaşmasanız da yani gerek firmaya karşı olan haklarınız gerekse dışarıdaki hırsızlara karşı (buna adi suç olarak bestenizin biri tarafından çalınması ve kanımca nitelikli sayılabilcek şekilde tv ve radyo yayınlarının, korsan satışların telif haklarınızı gaspetmesi de dahil) olan haklarınızı koruyabilmek için doğru yöntemleri seçmelisiniz.

    Boyut 3 - TPE ve MESAM: Arkadaşlar, patent ve telif hakları günümüzde hala gerekli öneme kavuşamasa da gitgide varlığını hissettirmeye başladı bunun için önemlidir, kaale alınız. Öncelikle TPE yani Türk Patent Enstitüsü'nden başlayalım. Yaptığınız parçaları doğru yöntemlerle kağıda döktükten/döktürdükten sonra koşunuz TPE'ye. (Bu arada bu tip şahsa yazılı eserlerin onaylanması ve patentlenmesi için nasıl bir formasyon izlemek gerektiğini bilmiyorum ama isteyen olursa öğrenirim, yapanlardan ya da kurumdan) Devlet kurumudur ve dünyadaki tüm patent enstitüleriyle ortak çalışan bir kurumdur ve çok büyük bir ağırlığı vardır. Öyle ki yaptığınız şeyin sadece ulus içinde değil dışında da size ait olduğunu resmi ve hukuki şekilde belgeler. Yani size sadece Türkiye'de değil, uluslararası platformda da meşruiyet sağlar. Sadece beste/güftelerinizi değil grubunuzun adının, logosunun da patentini alabilirsiniz. Biri bir şeyinizi çalmaya kalktığında da anasını ağlatırsınız. TPE'nin ücretlendirmeleri konusunda bir bilgim olmamakla beraber, daha pahalı olacağı tahminimdir ama yapacağınız işi ciddi ve sağlam yapın. Sıra geldi MESAM'a. Yani Müzik Eserleri Sahipleri Meslek Birliği. Arkadaşlar kurum işlevini açıklamadan önce şuna değinmekte fayda var. Dünyada ve ülkemizde tüm sanatkarlar, zanaatkarlar, işçiler, memurlar, meslek sahipleri haklarını koruyabilmek için örgütlenmek durumundadırlar. Sendikalarda, barolarda, meslek odalarında. Bu siyasi bir tavır alış değildir. Bu mevzubahis kişilerin haklarını savunabilmek için yasal olarak kendilerine tanınmış ya da kazanılmış anayasal bir haktır. Bu haklar da demokrasinin olmazsa olmaz kaideleri içinde yer alır. Sivil Toplum Kuruluşları da aynı şekilde demokrasinin gereğidir. Bunu ciddiye almak çok önemlidir. Bunu bilin. İşte MESAM da bu durumda bizi ilgilendiren Meslek Odası/Birliği'dir. Sizin hakkınızı en örgütlü şekilde koruyabilecek kuruluş budur ve bu kuruluş da Türkiye'de son derece aklı başında insanlar tarafından kurulmuştur. Örgütlü koruma ne demek peki. Tüm yasal haklarınız konusunda sizi bilgilendiren, istemediğiniz bir hadise vuku bulduğunda sizi ve haklarınızı koruyan, eserlerinize sahip çıkmanıza yardımcı olan ve en önemlisi telif hakları konusunda devlet üzerinde en çok baskı yaratan, kamuoyu yaratabilen bir kuruluş bahsettiğimiz. Etkinliği de her zaman vardı ve var olmaya devam edecek. Hem emeğinizin korunması hem de demokratik haklarınızı kullanmak adına bu kuruma üye olun. Üyelik aidatları çok bir para değil bildiğim kadarıyla, hatta giriş aidatı ve yıllık aidat da 10 milyon mu neydi yanlış hatırlamıyorsam, komik paralar. (Ek bilgi, üyelik için bir eserinizin yayınlanmış ya da yayınlanma aşamasında olması gerekir - bu biraz açık bir tanım, daha derin öğrenmek lazım "yayınlanma aşaması"ndan ne kastedildiğini)

    Neyse arkadaşlar. Ben bildiklerimi size aktardım, üşenmedim yazdım herkes faydalansın diye. Benim bildiklerimden öte olan şeyler de mevcut ve aşağıda bulabilirsiniz gerekli adresleri bilgi için. Siz de insanlara anlatın, faydalansınlar. Bildiğinizi paylaşın. Çıtayı yükseltin. Müzisyen olan/olmak isteyen insanlar da işlerini ciddiye alsınlar, yapsınlar bunları. Sallanın yuvarlanın haydi.

    Daha geniş bilgi için:

    TPE >>>>> www.tpe.gov.tr
    MESAM >>> www.mesam.org.tr

    Saygı, sevgi.

    Onur

    Not: Arkadaşlar bir de bilmediğiniz konularda konuşmadan önce araştırın. Bilmiyorsanız, bilmiyorum deyin. Ayıp değil bu; ben de bildiklerimin çoğunu araştırarak ve araştıran insanlara danışarak öğrendim. Şöyleydi böyleydi yok. Bir konuda bir gerçek var. Bu bir eleştiri değil. Ortada bir yanlışlık var yapılan. Bazı insanlar bunu sadece konuşmuş olmak için hatta ve hatta ne kadar lüzumsuz ama "Bak ben biliyorum", "O anlamaz ben bilirim" diye karizma yapmak için bile yapıyor. Herhangi bir konuda bu böyle. Büyük bir çoğunluksa sadece bu az önce bahsettiğimiz adamlar vasıtasıyla yanlış bilgilenip birbirlerine aktarıyorlar aslı astarı olmayan şeyleri. Hiçbirinizi tanımadığım için, kimin ne şekilde davrandığını bilmiyorum, çoğu kişinin mağdur olduğunu düşünüyorum, suçlu değil. Yani suçlama yok katiyetle sözlerimde. Yanlış anlaşılmasın sakın, biri de kalkıp zırvalamasın iyi niyetimi suiistimal edip, yani kolay sinirleniyorum böyle durumlarda.
Bu konunun tüm mesajları