Bon Jovi'nin ünlü gitaristi Richie Sambora'nın 1991 yılında yayımladığı albümü "Stranger in This Town"ı hatırlayanınız var mıdır? Peki yine bu albümdeki meşhur "Mr. Bluesman" şarkısını? Hatırlamayanlar ve bilmeyenleriniz için bu albümü özellikle bu şarkıyı bir yerden bulup dinlemenizi hararetle tavsiye ederim. Şarkıyı dinlediğinizde belki etkileyici girişi, belki melodisi, belki Richie'nin vokal tekniği belki de sadece sözleri sizi etkileyecek. Tıpkı beni etkilediği gibi... Bu yazının sonunda bu şarkının sözleriyle ilgili daha detaylı bilgi vereceğim...
Hazır "Mr. Bluesman" gibi bir kavramdan bahsederken bu kavrama güçlü bir de örnek vermeliyiz: Eric Clapton.
Yılların gitaristi ve müzisyeni acaba teknik olarak çok mu iyi bir örnektir? Bence hayır. Çok başarılı kompozisyonlara mı imza atmıştır? Tekrar hayır. Peki virtüözlüğü bitirmiş bir sanatçıdır? Bence yine hayır. Peki nedir Eric Clapton'ı bu kadar ünlü, her sene dünyanın en iyi gitaristleri anketlerinde ilk 5'e sokacak derecede sağlam ve milyonlarca hayrana sahip olmasını sağlayacak kadar etkileyici yapan?
Clapton, demin de dediğimiz gibi teknik olarak bugün çok üstün bir gitarist kabul edilmez, bugün birçok yeni gitaristin de Clapton'ı teknik konusunda zorlayacağı bir gerçektir. Ama 1960'lar ve 1970'ler gibi kanımca müziğin daha samimi ve kaliteli olduğu bir dönemde elektro gitar tekniğinin gelişmesine öncü olan elektrogitarı bir ritm aletinden avant-garde bir enstrüman haline getiren, bugünkü gitaristlerin çoğunu etkileyen teknikleri yaratan Hendrix, Page, Santana, Beck gibi bir avuç müzisyenden biri değil midir Clapton? 1960'lı yılların sonlarında Jimi Hendrix ile beraber wah-wah pedalını, Fender Stratocaster'ı, Gibson Les Paul'ü ve özellikle heavy blues müziği biz gitaristlere enjekte eden adamlardan biri değil midir büyük üstat?
Eğer dikkatli bir dinleyiciyseniz Eric Clapton'ın 1960'lı yıllarda da 2000'li yıllarda genelde hep aynı numaraları kullandığını seneler içinde tekniğinde çok az değişiklik yaptığını farkedersiniz. 1960'ların başında Yardbirds adlı İngiliz R&B grubundaki ham gitar çalış stili ve sound'u 1965 yılında ünlü Bluesbreakers grubuna katılmasıyla birden 2-3 kat gelişmiştir. Bu grupla yaptığı "John Mayall's Bluesbreakers with Eric Clapton" albümünde blues klasiklerini Gibson Les Paul'e bağladığı Marshall amplisiyle ilk defa bu denli yüksek çalan bir gitarist olmuş, bu albümdeki feedback numaralarıyla bu albümü gitar tarihine altın harflerle tarihe geçirmiş ve bu numaralar Bluesbreakers grubuna, albüm kapağına "with Eric Clapton" dipnotu ekletmeye zorlamıştır. Dikkat ederseniz bugün bile o albümü sürükleyen tek kişinin Eric ve Eric'in gitarı olduğunu hissedersiniz.
Cream döneminde iyice gelişen tekniği ile Clapton başka bir çığır açmış ve örneğin 4 dakikalık bir parçayı konserde 20-25 dakikaya kadar çıkaran engin bir doğaçlama yeteneğine sahip olduğunu da göstermiştir. İşte size bir anektod: Eski bir aile dostumuz ayrıca eski bir gitarist olan Faik Amca, 1960'lı yılların sonunda Frankfurt'ta okurken oraya gelen Cream'in konserine giden biri olarak bana o günleri anlattığında :
"Konser eşsizdi. Adamların 4-5 dakikalık "Sunshine of your love" şarkılarını 27-28 dakika çaldıklarına ve Clapton'ın 13 dakika durmadan solo attığına tanık olmuştum. İlk wah efektini Clapton'dan duymuş, Les Paul'ün ve Marshall amplinin ne denli güzel yaratıklar olduğunu ilk defa Clapton'ın elindeyken anlamıştım.O zamanlar bir duvar yazısı vardı, "Clapton is God" diye. Gerçekten o zamanlat gençliğin Tanrı'sıydı. Ne Hendrix, ne de başkası sadece o!"
İşte Faik Amca'mızın bizimle paylaştıkları...
Gerçi insanlar sevse de Clapton bu virtüözlükten hep sıkıldı ve Cream sonrasında kendi bestelerine ve gitgide gitaristlikten daha çok müzisyenliğe merak sardı. O hiçbir zaman bir gitar Tanrısı olma istemiyordu ve Cream sonrasında uzun sololar yerini basit bestelere Gibson Les Paul-Marshall ikilisi de yerini Fender Stratocaster ve Fender amplilere bıraktı. Clapton hayranları ilk sefer bu değişikliği çok yadırgadılar çünkü Gibson'ın ağdalı, bas sesinin yerini tiz ve çığırtkan Strat tonu almıştı. Gerçi Strat Clapton'a en çok yakışan gitarlardan biri oldu ve Eric bu gitarları yıllarca bırakmadı.
Bugün Eric'in tarzına baktığımızda 1970'li yıllardaki gitar Tanrılığı'ndan kurtulma sevdasını eskisi kadar görmüyoruz.Yine de konserler dışında albümlerde soloya çok kaptırmıyor ama kısa da olsa öyle sololar atıyor ki adeta sersemliyorsunuz. Birgün "From the Cradle" tarzı blues albümünden "Change the World" isimli basbaya pop bir parçaya geçebiliyor. Bazen de "Reptile" gibi kesinlikle caz bir parçanın içinde solo atarken bulabiliyoruz onu. Arada Gibson'a geri dönse de, sevgili Stratocaster'larından vazgeçemiyor, tıpkı blues'dan vazgeçemediği gibi.
Bir kötü haberimiz var: Clapton bugün 58 yaşında yayımlayacağı son bir albümden sonra kafasında şimdilik müziği bırakmak olduğu biliniyor.Yıllar ne gösterir bilinmez ama dileriz ki çoğu gitariste ilham kaynağı olmuş, şahsen benim ve birçok kişinin gitar konusunda atası, abisi, babası olan bu adam müzikten kopmasın ve bir blues'un ortasında yine Strat'ını ciyak ciyak bağırtsın.
Yazımı başka müzisyenlerin Clapton hakkında söyledikleri ve Clapton'ın kendi sözleriyle bitiriyorum. Bu arada yazını başında "Mr. Bluesman" adlı parçadan bahsetmiştik hatırlarsanız. Richie Sambora, bu parçayı delice hayranı olduğu bay Clapton için yazmış ve bu parçada onu anlatmıştır. Bu arada parçayı dinlerken dikkat edin, gitar soloları Eric'e ait!
Digerleri
Joe Satriani: Clapton'ın cümleleyişini henüz hiç bir gitaristte görmedim.
Jeff Beck: Kesinlikle benden çok daha iyi blues çalıyor.
Brian May: Baştan beri Clapton'dan çok etkilendim, beni Shadows stilinden tekrar B.B. King, Bo Diddley dinlemeye yönelten Clapton olmuştur.
Kendisi
Diğer gitaristlerde kendi çalış tekniğimi görüyorum ve işin komik tarafı tamamen benden alındığını fark ettiğim teknikler kendimde en hoşlanmadığım yanlar.
Hiçbir zaman parmak egzersizi, pyro-teknik falan gibi şeylerle uğraşmadım. Gitarist olarak kendime çok yüksek bir hedef seçmedim. Kendi başıma gitar çalmam çünkü bunu heyecanlandrıcı bulmam ve eğer sahnede veya turnede çalmıyorsam hiçbir yerde de çalmam.
Eddie Van Halen çok iyi. Grubunu sevmiyorum ama Eddie'nin en iyi olması kesinlikle şaşılmayacak birşey.
Benim sesim hala gitarımdır. Kafamda bir müzik belirdiğinde şarkıyı değil gitar partilerini düşünürüm hep...
Clapton için ne dediler ve Clapton'dan İnciler bölümü Marc Roberty'nin "Kendi Sözleriyle Eric Clapton" kitabından alıntıdır.
İlgili linkler
GRJ :: Eric Clapton
GRJ :: Richie Sambora
GRJ :: Mr. Bluesman
