-
Synthesizer programlama ile ilgili kitap tavsiyeleri.
Dean Friedman : Synthesizer Basics
Welsh's Synthesizer CookBook
Sound Synthesis and Sampling: Martin Russ
Programming Analogue Synths: Howard Scarr
Bu kitaplarla Analog, Virtual Analog ve Dijital Synthler hakkında genel bilgi edinebilir, hatta onları programlama konusunda bir sürü fikir edinebilirsiniz.
-
Hammond Organ ve drawbar ayarları hakkında.
Genelde kullanılan workstation klavyelerde bu ayarlar kullanılmasa da, hammond org ve clonewheel tabir edilen orglarda drawbar denen harmonik ayarları bulunmakta.
http://www.theatreorgans.com/HAMMOND/paul.htm
Bu linkte hammond org ve tonların nasıl çekilip ayarlanacağına dair yazıyı okuyabilirsiniz.
http://keyboardservice.com/Drawbars.asp (türlere göre hammond ton ayarları)
Soft Gospel Solo, 088500000 (lower manual),
30 (pedal),
000850000 (upper manual);
Soft Gospel, 008800000
All Even, 008805005
Full 888800008
R&B, 000800000
Shouting, 888808008
Shouting 2, 888888888;
Soft Ballad/Block Chords, 000850000;
Jimmy Smith, 888000000 (with soft, short, third harmonic percussion and C3 chorus);
Capn Jack 1, 800000888 (with soft, fast, third harmonic percussion and C3 chorus)
Capn Jack 2, 800008888 (with soft, fast, third harmonic percussion and C3 chorus);
Ballad solo, 808000008; Screamer, 888000888;
Fake Bass Player, 808000000.
-
Cevap: Hammond Organ ve drawbar ayarları hakkında.
Bunun yanı sıra leslie denilen rotary speaker da hammond orgun tamamlayıcı öğesidir. Leslie'nin 3 konumu bulunur. Slow, Fast ve Stop. Bunlar arasında konumlar değiştirilerek duruma göre performansa farklı bir his kazandırılır.
Chorus ve Vibrato'nun ise 3 ayarı vardır. 1 den 3 e kadar olan değerler efektin yoğunluğunu temsil eder. Ritm ağırlıklı çalınacaksa perküsyon efekti açılabilir ve 2. ya da 3. harmonik olarak ve yumuşak ya da hızlı tınlaması üstünden ayarlanabilir.
-
Tuşlu çalgılarda genel geçer terimler:
Polyphony (polifoni): Bir klavyenin aynı anda kaç sesi çalabildiğini gösterir.
Workstation (iş istasyonu): Klavye üstünden kayıt yapabildiğiniz, sekans (sequence) yazabildiğiniz, onu bir kayıt programı olarak kullanabildiğiniz ve bu yetkilere sahip klavyelerin genel geçer adıdır. Roland Fantom, Korg Triton, Yamaha Motif serisi, Kurzweil K ve PC serileri gibi klavyeler bu tarz klavyelerdir.
Arranger Klavye: Hazır ritmlere sahip, hatta kendi ritimlerinizi yazabildiğiniz ve bunları canlı performans için kolay bir arayüzde sunan klavyelerdir. Korg PA serisi, Roland Discover ve G serileri, Yamaha MO serileri bunlara örnektir.
Stage Piano: Sahne için tanışabilir piyanoların genel adıdır. Genelde tuşlu çalgılar sesleri barındırır ve erişimleri kolaydır. 88 tuş ve çekiç mekanizmalı tuşeye sahiplerdir. Bazı modeller üstlerinde ritm kitleri de barındırır. Roland RD serisi, Yamaha S/CP serisi, Kurzweil SP, Nord Stage/Piano serileri bunlara örnektir.
Clonewheel: Hammond vb orgları modelleyen klavyelerin genel adıdır. Korg CX serisi, Roland VK serisi, Nord Electro serisi bunlara örnektir.
Splitting: Klavyeyi bir kaç ses için ayrı ayrı bölümlendirmeye denir.
Layering: Bir kaç sesi aynı anda katmanlayarak kullanmaya denir. Piyano + String, Piyano + Pad gibi ikilemeler bunlara örnektir. Tabi ikiden fazla katmanlama da mümkündür.
Arpeggiator: Özellikle elektronik müzikte sıklıkla kullanılan; bir tuşla belli bir arpeji tetiklemeye yarayan fonksiyondur.
Sequencer: Bir kaydı hali hazırda çalmaya yarayan ve bir kaç partisyonu aynı anda veya ardarda çalmanızı sağlayan programdır. Workstation ve arranger klavyelerde bulunur.
Aftertouch: Tuşa verdiğiniz baskıyla ek bir fonksiyonu (filtre, ek ses, modülasyon vb.) tetiklemenizi sağlar. Genelde synthesizerlarda bulunur. Monophonic (tek) ve Polyphonic (çok) olarak ikiye ayrılır.
Portamento: Bir sesin diğer sese geçerken kesintisiz olarak (legato) kaymasına denir. Ünlü THX ses müziğinde kullanılan fonksiyon budur.
ADSR: Attack, Decay, Sustain, Release. Synthesizerlardaki bir sesin başlangıç, düşüş, devamlılık ve bitişini temsil eder.
-
Klavyede akorlar ve gam yürüyüşleri hakkında kitap önerileri.
Alfred Publishing - Piano Chords Dictionary
Adam Kadmon - Keyboard Grimoire
Bu kitaplarda akor ve gamlar her nota için klavye üstünde gösterilmekte.
-
Nota ve teori için içerik
http://www.muzikfakultesi.org
http://www.pianosheets.org (üyeli torrent)
-
Synthesizer kaynakçaları
http://www.sequencer.de/blog/
http://www.vintagesynth.com
Bu sitelerden düşündüğünüz modeller hakkında detaylı teknik açıklamalara bakabilirsiniz.
-
Müzik tarzına göre klavye seçimi ve klavye özellikleri
Klavye almak isteyen arkadaşları bilgilendirmek için uzun bir yazı yazayım dedim.
Öncelikle klavye tiplerini inceleyelim.
Workstation (iş istasyonu): Klavye üstünden kayıt yapabildiğiniz, sekans (sequence) yazabildiğiniz, onu bir kayıt programı olarak kullanabildiğiniz ve bu yetkilere sahip klavyelerin genel geçer adıdır. Roland Fantom, Korg Triton, Yamaha Motif serisi, Kurzweil K ve PC serileri gibi klavyeler bu tarz klavyelerdir.
Arranger Klavye: Hazır ritmlere sahip, hatta kendi ritimlerinizi yazabildiğiniz ve bunları canlı performans için kolay bir arayüzde sunan klavyelerdir. Korg PA serisi, Roland Discover ve G serileri, Yamaha MO serileri bunlara örnektir. Genelde hazır ritmleri sayesinde, yerel müzik orkestralarının en çok tercih ettiği klavyelerdir.
Stage Piano: Sahne için tanışabilir piyanoların genel adıdır. Genelde tuşlu çalgılar sesleri barındırır ve erişimleri kolaydır. 88 tuş ve çekiç mekanizmalı tuşeye sahiplerdir. Bazı modeller üstlerinde ritm kitleri de barındırır. Roland RD serisi, Yamaha S/CP serisi, Kurzweil SP, Nord Stage/Piano serileri bunlara örnektir.
Clonewheel: Hammond B3 (örnek: Jon Lord'un Deep Purple tonu) ) vb orgları modelleyen klavyelerin genel adıdır. Korg CX serisi, Roland VK serisi, Nord Electro serisi bunlara örnektir.
Synthesizer (sentezleyici) : Belli temel dalga formlarını birleştirerek yeni sesler oluşturmanızı sağlayan aletlerdir. Yapı olarak ikiye ayrılır.
Analog Synthesizer: Çoğunlukla eksiltmeli (subtractive) sentezleme yapan ve analog devreler ile sinyal üreten sentezleyicilerdir. Osilatörleri ya voltaj yoluyla (VCO) ya da sayısal olarak kontrol edilebilir (DCO).
Moog Minimoog, Matrix 12, Alesis Andromeda, Yamaha CS 80 gibi synthler VCO'lara sahiptir.
Prophet '08, Roland Juno 60 - 106, Matrix 6 gibi synthler DCO'lara sahiptir.
Dijital Synthesizer: Genelde DSP (Sinyal işlemci) lerden oluşan ve algoritmalarla ses oluşturan sentezleyicilere denir. Analog synthleri taklit etmeye çalışanlara "Virtual Analog" denir. Bunlar yine de dijital kategoride sınıflandırılır.
Yamaha DX 7, dijital sentezleyicilere bir örnektir.
Nord Lead, Access Virus, Roland JP 8000 gibi aletler "Virtual Analog" lara örnektir.
Virtual Analog ya da dijital tabir edilen sentezleyiciler, birden fazla sentezleme tekniği içerebilir. Sinyal işlemcilerin gücüyle alakalı olarak değişik sentezleme teknikleri bir arada kullanılabilir.
Klavyelerin özelliklerinde bulunan terimleri kısaca açıklama çalışayım.
Splitting: Klavyeyi bir kaç ses için ayrı ayrı bölümlendirmeye denir.
Layering: Bir kaç sesi aynı anda katmanlayarak kullanmaya denir. Piyano + String, Piyano + Pad gibi ikilemeler bunlara örnektir. Tabi ikiden fazla katmanlama da mümkündür.
Arpeggiator: Özellikle elektronik müzikte sıklıkla kullanılan; bir tuşla belli bir nota arpeji tetiklemeye yarayan fonksiyondur.
Sequencer: Bir kaydı hali hazırda çalmaya yarayan ve bir kaç partisyonu aynı anda veya ardarda çalmanızı sağlayan programdır. Workstation ve arranger klavyelerde bulunur.
Aftertouch: Tuşa verdiğiniz baskıyla ek bir fonksiyonu (filtre, ek ses, modülasyon vb.) tetiklemenizi sağlar. Genelde synthesizerlarda bulunur. Monophonic (tek) ve Polyphonic (çok) olarak ikiye ayrılır.
Portamento: Bir sesin diğer sese geçerken kesintisiz olarak (legato) kaymasına denir. Ünlü THX ses müziğinde kullanılan fonksiyon budur.
ADSR: Attack, Decay, Sustain, Release. Synthesizerlardaki bir sesin başlangıç, düşüş, devamlılık ve bitişini temsil eder.
Düşük bütçeler için nasıl klavye alınmalı?
Eğer her türlü sesi barındıran klavyeler aranıyorsa, Workstation tabir edilen klavyeler genelde ilk seçilen klavyelerdir. Birden fazla tarzla tek bir klavyede iş görmek için genelde bunlar seçilir.
Yamaha S03, MM6
Korg TR
Roland Juno D, Di
gibi klavyeler yeni alınabilecek giriş seviyesi workstation klavyelerdir. Herhangi bir seste süper bir kalite olmaz ama geniş bir tonalitede işinizi görmesi mümkündür.
Belli müzik tarzlarında en çok kullanılan klavyeler?
Klasik Rock ve Progressive Rock tabir edilen türlerde Hammond, Vox, Farfisa gibi orgların yanı sıra analog sentezleyiciler kullanılmıştır. Günümüzde analog sentezleyicilerin bakımı tamiri vb sorunları söz konusu olduğundan, aynı seslere Virtual Analog tabir edilen sentezleyicilerle yaklaşmak mümkündür. Dolayısıyla bu tarzlar için bir clonewheel/sahne piyanosu ve sentezleyici odaklı ekipman alımı yapılması daha sağlıklı olur.
90 lar ve sonrasında yapılan Rock müziklerde Workstation klavyeler, katmanlama ve ses bölme işlemlerinin yanı sıra ufak tefek synthesizer motorları içermeye başlamasından dolayı daha çok tercih edildi.
Kurzweil K2xxx serisi, Jordan Rudess'la birlikte daha çok ismi anılan bir workstation serisi olmuştur. Tabi zamanla bu seri yenilendi. Yeni seri PC3 ile bu seslere ulaşmak da mümkün. Kendi içinde bir Virtual Analog sentezleyici de barındırıyor.
Planet X'in klavyecisi Derek Sherinian, Korg'un yeni çıkardığı M3 serisini ve yanına modül olarak eklenebilen Korg Radias sentezleyicisini kullanıyor. Böylece hem workstation özelliklerini hem de sentezleyici özelliklerini bir arada kullanarak, tek bir klavye yüzeyinde işini görebiliyor.
Metal müzik türlerinde çift gitarlı kurulumların daha sık oluşundan dolayı Korg Triton serisi büyük ilgi görmektedir. Özellikle tiz frekans ağırlıklı ses yapısı sayesinde çift gitarın yanında sesini daha rahat duyurması önemli artılarındandır. Örnek olarak Nightwish ve Evergrey'in klavyeciler verilebilir.
Pop müzikte akustik enstrümanların gerçekçi duyurulması önemli olduğundan Roland Fantom ve Yamaha Motif serisi revaçtadır. Klavyecilerin genelde yaylı ve üflemeli partisyonlarını çalması gerekebildiği için, bu tip klavye alımlarına giderler.
Elektronik müzikte ise sentezleyiciler duruma hakimdir. Hatta sırf bu tarzla uğraşanlar, farklı sentezleyici karakterleri aradıklarından birden fazla sentezleyici kullanarak müziklerini yaparlar.
Akustik/Elektro piyano ağırlıklı müziklerle uğraşanlar, genel olarak sahne piyanolarını tercih ederler. Kimi sahne piyanolarında ek olarak clonewheel özellikleri bulunabilir. (Bkz. Nord Stage serisi, Roland VR 7xx serisi)
Dolayısıyla yapacağınız tarzı belirledikten sonra yapacağınız mantıklı alımlar, sizi daha uzun süre götürecek ve al sat süreci sonunda yaşadığınız değer kayıplarının önüne geçecektir.
