Kapat
..yükleniyor..
Kapat
İşi müzik olanlar, işlerini GaRaJ'da tanıtıp, müzisyene ulaşıyorlar. GaRaJ rehberini inceleyin.
Müzik GaRaJanda

Saz-ü Söz - Sözler ve Müzik

10 Ekim 2014 Cuma 20:00
Konser, Bobowski / Ali Ufki Bey'in hayatının farklı dönemlerinden alınmış eserleri kapsamaktadır. Bobowski Lehistan'da eğitim gördüğü sırada dinî ve seküler İtalyan müziği ve Lehistan'da oluşsa da İtalyan ruhuyla yazılan kilise müziğiyle karşılaşabilmiştir. Bu birinci tip müziği döneminin en meşhur bestecilerinden olan ve bir süre için kral III. Zygmunt'un orgcusu olarak çalışan Tarquinio Merula'nın Ciaccona'sı temsil etmektedir. İkinci tip müzik eserleri arasında Mikołaj Zieleński'nin 1611 yılında Venedik'te basılan ve diğerleri arasında muhteşem Magnificat'ı da içeren Offertoria ve Communiones adlı yapıtları özel bir yer tutmaktadır. 16. yüzyılın sonlarında bestelenen bu iki eser tam anlamıyla müzik tarihi için bir dönüm noktası niteliğinde olan ve o yıllarda Venedik'te gelişen çok korolu üslupta yazılmıştır. Jarzębski'nin enstrümantal canzonalar ise bütün yönleriyle Barok dönemine ait, ritim ve renk zenginliği, melodikliği ve virtüözlük gösterilerinden kaçmayan karakteriyle göz kamaştıran yeni kuşak eserlerdir. Kralın maiyetine yakın çevrelerde faaliyet eden Jarzębski'nin sadece üstün müzisyen değil, aynı zamanda iyi bir mimar ve berbat bir şair olduğu da dikkate değer bir unsurdur. Şiirlerinden Lehistan'ın o zamanlar inşa edilmekte olan yeni başkenti Varşova'nın kafiyeli tarifi günümüze kadar korunmuştur.

Bizim için Ali Ufki Bey'in sembolik ve senkretik eseri, Türkler tarafından söylenmesine hazırladığı Davut peygamberin Mezmurları'dır. Mezmurlar, Ali Ufki Bey'i ilgilendiren iki din olan Hristiyanlık ve İslamiyet'te kutsal kabul edilen metinlerdendir. Bestecinin ana amacı olan iki dünyayı birbirine bağlayan noktaları arama, işte bu projesinde en net şekilde görülmektedir. Bu konuda ondan o işi sipariş eden Babıali nezdinde İngiliz elçisi ile anlaştığı aşikârdır. Ali Ufki Bey Zebur'u Türkçeleştirip Goudimel'in Kalvinci ilahi kitabından aldığı basit dört sesli ezgilerle birleştirmiştir (Kalvinci ilahi söyleme şekli en kolay, en temel çok seslilik biçimi idi). Mezmurlar'ın Türk tarzında, Türkçe olarak ve Batılı tarzında, Fransızca olarak icrası, kültürler arasında anlaşma yollarının sanat sayesinde (sanat dinî de olsa) ve fırtınalı 17. yüzyılda bile bulunabildiğini vurgulamaktadır.

Son grup eser, Ali Ufki Bey'in kaydettiği ve bestelediği Türk müziğidir. Kayda değer başka bir nokta şudur ki, Ali Ufki Bey yapıtlarını İngiliz ve Fransız elçilerine bırakırken Batı'ya ulaşmasını istemiştir. Zira bu sayede Türkiye hakkında hiçbir net fikri olmayan Batı, Türk kültür zenginliği konusunda bilgi sahibi olabilecekti. Dolayısıyla Ali Ufki Bey'in Türk müziğinin sadece ilk arşivcisi değil, dünyadaki ilk tanıtımcısı olduğu söylenebilir.

Bobowski'nin bu faaliyeti ancak günümüzde yankı bulmuştur. Notasyon ve metinlerin okunması ile ilgili zorluklar gibi kültürel engeller, evrensel müzik dilinin konuşmasını dört asır beklemek zorunda kalmamıza neden olmuştur. Ali Ufki Bey'in diğer yazıları Avrupa'da çok daha çabuk, hatta hemen okunmuştur. Bu yazılar sayesinde Avrupalılar Osmanlı Devleti'nin karmaşık organizasyonu (baş idari birim olan Topkapı'nın tarifi) ve dinî törenler (din tanımı, Hac tarifi) konusunda bilgi sahibi olmuştur. Bu sayede Avrupa'nın 20. yüzyılda nihayet Avrupalıların Avrosantrik bakış açısından vazgeçmesini tetikleyen dünya hakkında bilgi edinme isteğinde şüphesiz Bobowski'nin de katkısı olmuştur. Ve onun mirası hâlâ yaşamaktadır: Topkapı Sarayı tasvirinin son basımı Fransa'da 1999 yılında yapılmıştır. Avrupalılar için Türkiye, o kadar yakın ki hemen hemen "kendi" olan ilk "öteki" idi.



Saz-ü Söz - Sözler ve Müzik

Pera Ensemble & Capella Cracoviensis

17.Yüzyıldan Polonya ve Türk Ezgileri

Mehmet C. Yeşilçay, ud, şahrud, barokgitar, yönetmen



Capella Cracoviensis

Jolanta Kowalska, soprano
Lukasz Dulewicz, alto
Szczepan Kosior, tenor
Jacek Ozimkowski, bas
Josue Melendez, cornetto
Robert Schlegl, trombon
Adam Bregman, trombon
Wim Becu, trombon
Martyna Pastuszka, violino
Adam Pastuszka, keman
Justyna Krusz, viola da gamba
Bartosz Kokosza, viyolonsel
Marcin Świątkiewicz, klavsen



Pera Ensemble

Yahya Geylan, vokal
Harun Gürbüz, vokal
Murat Irkılata, vokal
Ertan Bilgi, vokal
İhsan Özer, kanun
Hasan Esen, kemençe
Murat Salim Tokaç, tanbur
Volkan Yılmaz, ney
Cenk Güray, baĝlama
Şehvar Beşiroĝlu, çeng
Christoph Sommer, theorba, barokgitar
Ozan Pars, perküsyon
Salih Sırmaçekiç, perküsyon



Müzikler:

Marcin Mielczewski (c. 1600 –1651), Adam Jarzębski (aktif olduğu yıllar 1612 - 1648)

Mikołaj Gomółka (1535 –30 Nisan 1591 sonrası, muhtemelen 5 Mart 1609)

Mikołaj Zieleński (Tarih Bilinmiyor, müzik 1611'in Venediğini yansıtmakta)

Wojciech Bobowski Ali Ufuki Bey (1610 Ukrayna-1675 Istanbul)



Türkiye - Polonya Diplomatik İlişkilerinin Tesisinin 600. Yıldönümü dahilinde hazırlanmış bir konserdir.

Yorumlar

Aynı gece